18 Ιουν 2020

το μπαχαλόρεμα: μια λέξη ανύπαρκτη ή μια ιδέα;

Η λέξη "μπαχαλόρεμα" είναι μια σύνθετη λέξη, που προέρχεται από τη λέξη μπάχαλο, που προέρχεται από την αραβική λέξη بحل  (bihali) που σημαίνει «διάλυση», η οποία μεταφέρθηκε (ηχητικά) στην ελληνική αργκό ως "μπάχαλο", που σημαίνει στον ενικό αριθμό «μπέρδεμα, ακαταστασία» και στον πληθυντικό "τα μπάχαλα", δηλαδή «επεισόδια, συγκρούσεις με την αστυνομία», εξ ού και "μπαχαλάκηδες" είναι εκείνοι που προξενούν τα μπάχαλα.

Η δεύτερη λέξη της σύνθετης λέξης "μπαχαλόρεμα" είναι η γνωστή λέξη ρέμα, που προέρχεται από την αρχαία λέξη «ρεύμα» και σημαίνει «μικρό ποταμάκι» ή «τρεχούμενα νερά» και είναι κάθε φυσική διαμόρφωση του εδάφους που λειτουργεί ως αποδέκτης και αγωγός των νερών της βροχής, του χιονιού (μετά την τήξη) και των φυσικών πηγών και εξυπηρετεί την απορροή τους προς άλλους αποδέκτες μεγαλύτερης χωρητικότητας, φυσικούς ή τεχνητούς, (άλλα ρέματα, ποτάμια, λίμνες, θάλασσα κλπ.) που βρίσκονται σε χαμηλότερη στάθμη.

Η λέξη "ρέμα" χρησιμοποιείται ευρέως για να δηλώσει τον χείμαρρο, ένα ποτάμι που έχει νερό μονάχα το χειμώνα (από τη βροχή και το λιώσιμο του χιονιού και των πάγων) και το καλοκαίρι ξεραίνεται, οπότε λέγεται και ξεροπόταμος.

Στα ρέματα, όταν είναι άδεια κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού, πετιούνται διάφορα άχρηστα πράγματα, σκουπίδια γενικώς, τα οποία με τις πρώτες μπόρες «τα παίρνει το ρέμα», κατά την κοινή έκφραση και τα πάει παρακάτω οδεύοντας προς τη θάλασσα. Σχετικές παροιμιώδεις φράσεις είναι: «να το πάρει το ποτάμι», «θα το πάρει το ρέμα», κλπ.

Τα ρέματα είναι γενικώς επικίνδυνα επειδή γεμίζουν απότομα νερό και μπορεί να φέρουν μεγάλη καταστροφή αν τυχόν έχουν γίνει άστοχες παρεμβάσεις στην διαμόρφωση της κοίτης τους ή έχουν παραγεμίσει με απορρίματα.

Ας θυμόμαστε και τη μεταφορική σημασία της λέξης "χείμαρρος" σχετική με την ακατάπαυστη ροή της ομιλίας «μιλάει σαν χείμαρρος» και «χειμαρρώδης λόγος», αλλά και με την ιδιοσυγκρασία, π.χ. «όρμησε σαν χείμαρρος».

Σε ένα μπαχαλόρεμα, λοιπόν, υπάρχουν δυο σημασίες που μπερδεύονται δημιουργικά: η ακαταστασία (το μπέρδεμα) και το άδειο ποτάμι που γεμίζει απότομα και τρέχει ακατάπαυστα με απρόβλεπτες συνέπειες. Αν η κοίτη ενός γεμάτου μπάχαλο ρέματος διαμορφωθεί μελετημένα, το αποτέλεσμα σίγουρα θα είναι κάτι τι σημαντικό, αλλά κι αν ακόμα αφεθεί να ρέει ελεύθερα το αποτέλεσμα ίσως είναι ακόμα πιο ενδιαφέρον, μια και το χάος υπήρξε η αρχή του Σύμπαντος!
_______________________
ΣΗΜ. μετά την προχθεσινή φλασιά "ΚΛΙΚ στο μπαχαλόρεμα", θεώρησα σήμερα αναγκαίο να υποστηρίξω τη λέξη αυτή, ώστε να πάρει υπόσταση μια λέξη ανύπαρκτη ίσαμε προχτές: το μπαχαλόρεμα είναι Ιδέα!

Δεν υπάρχουν σχόλια: