ΠΟΛΥΣΥΓΓΡΑΦΙΚΟ ΠΕΙΡΑMΑ ή ΠΟΛΥΣΥΓΓΡΑΦΙΑ ονομάζεται σήμερα (βλ. ΣΗΜ) ένα κείμενο (λογοτεχνικό έργο) γραμμένο απο περισσότερους του ενός ανθρώπους, συγγραφείς συνήθως.
Και τις δυο ονομασίες τις απορρίπτω, πρώτα γιατί είναι κακόηχες, και ύστερα επειδή περιορίζουν το κείμενο που προκύπτει. Ο περιορισμός γίνεται και κατά είδος, δηλαδή το κείμενο που προκύπτει ονομάζεται «πείραμα», αλλά και κατά χώρο, δηλαδή το κείμενο που προκύπτει αφορά ένα στενό διανοουμενίστικο περιβάλλον.
Κατά τη γνώμη μου, η προσπάθεια αυτή επικοινωνίας -η απο κοινού συγγραφή ενός οποιουδήποτε κειμένου- μεταξύ ανθρώπων, είτε είναι επαγγελματίες γραφιάδες (συγγραφείς), είτε απλοί καθημερινοί άνθρωποι, θα μπορούσε να ονομάζεται «ελεύθερη συγγραφή». Εδώ ο όρος «συγγραφή» έχει το απόλυτο νόημά της άλλωστε. Τι σημαίνει «συγγράφω» τελικά, αν όχι «γράφω μαζί με κάποιον/ους άλλο/ους;
..και.. γιατί, ποιος ο λόγος δηλαδή, να συγγράφω, αν δεν θέλω να επικοινωνήσω και να μοιραστώ; Η επικοινωνία λοιπόν (και το μοίρασμα μέσω αυτής) ανάγεται στην αιτία του να γράφει κάτι κάποιος μαζί με άλλους.
..και.. για ποιο λόγο να το κάνουν οι άνθρωποι αυτό; Τι νόημα έχει μια γραπτή επικοινωνία σε μορφή διαφορετική απο αυτή π.χ. της γνωστής αλληλογραφίας; Επειδή, με την ελεύθερη συγγραφή, υπάρχει η δυνατότητα πολλαπλής επικοινωνίας, δεν περιορίζεται δηλαδή ανάμεσα σε δυο πρόσωπα μονάχα. Λαβαίνουν μέρος περισσότεροι, ανταλλάσσουν ιδέες, διαξιφισμούς, συναγωνίζονται και ανταγωνίζονται συνάμα, χώρια ότι μαθαίνουν τον εαυτό τους τον ίδιο (και τις δυνατότητές τους) μέσα από τις αλληλοδιαχεόμενες εικόνες που εισπράττονται απο κάθε συμμετέχοντα. Ενδιαφέρουσα επίσης είναι και η φάση του παιχνιδιού. Το να συγγράφει κάποιος ελεύθερα, είναι, κυρίως, ένα διασκεδαστικό παιχνίδι!
Οπως ακριβώς τα παιδιά μαθαίνουν τον εαυτό τους και το περιβάλλον μέσα απο το παιχνίδι, με κανόνες απλούς ή σύνθετους, έτσι και οι ενήλικες μαθαίνουμε τον εαυτό μας και το περιβάλλον μέσα απο μια ελεύθερη ομαδική συγγραφή (το «ομαδική» περισσεύει, αλλά τίθεται για έμφαση).
Μετά την τοποθέτηση του ελεύθερου συγγραφικού προϊόντος σε χώρο χωρίς όρια, αλλά με κανόνες, γιατί παιχνίδι χωρίς κανόνες δε νοείται, είναι εύκολο να γίνει αντιληπτή η αιτία, για την οποία θεωρήθηκαν κάποια παλαιότερα ανάλογα «πειράματα» ως αποτυχίες.
Τα προηγούμενα πειράματα ίσως δεν είχαν προβλέψει κανόνες, οι οποίοι να αφήνουν αρκετή ελευθερία στους γράφοντες, ή οι περιορισμοί ήταν καθαρά τυπικοί ή πρακτικοί, ή ο ανταγωνισμός μεταξύ των συμμετεχόντων υπερίσχυε της βούλησης όλων για ένα σχετικά συμπαγές ή ομοιογενές αποτέλεσμα.
Οταν ξεκινά μια ελεύθερη συγγραφή, εκτός απο τους κανόνες (αν θα διαβάζει τα προηγούμενα κείμενα ο επόμενος στη σειρά π.χ. ή αν θα λαβαίνει γνώση μόνο της τελευταίας σειράς του προηγουμένου*) έχει μεγάλη σημασία η βούληση όσων συμμετέχουν συγγράφοντας. Ο τρόπος αντίδρασης με τη γραφή είναι σημαντικός για το αποτέλεσμα. Αν π.χ. κάποιος φαίνεται να «δυναμιτίζει» το κείμενο προσθέτοντας μια «ανατροπή», έχει σημασία ο τρόπος που θα επέμβει ο αμέσως επόμενος. Η γραφή της προσθήκης αυτού ο οποίος έπεται, σηματοδοτεί την εξέλιξη -αλλά και τη βούληση για την εξέλιξη- του κειμένου το οποίο θα προκύψει. Ο επόμενος μπορεί να συνεχίσει να «δυναμιτίζει» το κείμενο και να το καταστήσει τελικά ανενεργό, παράλογο, ή ο,τιδήποτε άλλο εκτός απο αναγνώσιμο ως λογοτεχνικό είδος, ή, με την προσθήκη της γραφής του, να το ισορροπήσει, αποδεικνύοντας έτσι τη βούλησή του για την επιτυχία της επικοινωνιακής προσπάθειας, καθώς και για την επιτυχία του ίδιου του έργου. Φυσικά, μπορεί ο (κάθε) επόμενος να συντάσσεται ευγενικά με το προηγηθέν κείμενο, οπότε το αποτέλεσμα θα είναι ένα έργο κοινωνικού εύ πράττειν και όχι ένα λογοτέχνημα, επειδή το λογοτέχνημα χρειάζεται ανατροπές για να συγκρατήσει το ενδιαφέρον του αναγνώστη. Υπάρχει ακόμα και η πιθανότητα να επαναλαμβάνει κάποιος τον εαυτό του, διατηρώντας το «ύφος» του και αρνούμενος να «υποταχθεί» στα γραπτά των προηγηθέντων, οπότε, το αποτέλεσμα θα είναι μάλλον... δεύτερης ποιότητας! Θέτω μια μικρή επιφύλαξη ως προς το «παράλογο», επειδή συχνά ένας παραλογισμός μπορεί να έχει περισότερο ενδιαφέρον από μια ανάλατη δράση -μαλθακότητα καλύτερα. Κάτι ανούσιο, δεν είναι επιθυμητό, οπωσδήποτε!
Η απουσία κανόνων οδηγεί συχνά σε μια παράλληλη αντιπαράθεση, σε ανταγωνισμό μεταξύ των μελών της ομάδας, κάτι φυσικό στο είδος των ανθρώπων. Οι κανόνες είναι εκείνοι οι οποίοι βοηθούν στην ύπαρξη ισορροπίας, στη διοχέτευση της διανοητικής δύναμης των ανθρώπων σε γόνιμα κανάλια. Τι σημαίνει «γόνιμο»; Τίποτε άλλο εκτός από την επιτυχία, όχι τόσο του παραγόμενου έργου, όσο την επιτυχία της επικοινωνίας. Το έργο θα κριθεί απο το αποτέλεσμα, ενώ η επικοινωνία κρίνεται κάθε στιγμή. Είναι πιθανό, η διαδικασία και μόνο της παραγωγής ενός έργου μιας ελεύθερης συγγραφής να είναι σημαντικώτερη από το ίδιο το έργο. Η πιθανότητα υπεροχής του έργου, το οποίο θα παραχθεί, να είναι πιο σημαντικό απο τη διαδικασία παραγωγής του, είναι μάλλον δύσκολο να επιτευχθεί, αλλά όχι κάτι ακατόρθωτο!
Το ιδανικό θα ήταν, φυσικά, να παραχθεί ένα ενδιαφέρον λογοτεχνικό έργο με απόλυτη ομοιογένεια, παρ' όλες τις διαφορετικές προελεύσεις των συγγραφέων του. Η παραγωγή αυτή, όταν και όποτε επιτευχθεί, θα οφείλεται κυρίως στη βούληση των συμμετεχόντων συγγραφέων για επικοινωνία περισσότερο, και όχι στην περιχαράκωσή του καθένα πίσω από τη δήθεν «μοναχικότητα» που «πρέπει» να καθορίζει ένα δημιουργό. Υπάρχουν ένα σωρό μύθοι περί του τι σημαίνει συγγραφέας, ένας γραφέας που γράφει παρέα με τη συνείδησή του ίσως...
Η απάντηση στο ερώτημα, το οποίο μπορεί να υπάρξει όταν τίθεται το συγκεκριμμένο έργο της ελεύθερης συγγραφής σε αντιδιαστολή με τη διαδικασία παραγωγής του, είναι ευθέως ανάλογη με το αιώνιο ερώτημα:
Η Ιθάκη είναι πιο σημαντική ή το ταξίδι;
Το ερώτημα θα απαντηθεί με βεβαιότητα, όταν ο αλληλοεμπλουτισμός των γραφόντων στο νοητικό και το συναισθηματικό πεδίο γίνει αποδεκτός από τον καθένα, όταν έρθει η ώρα του θριάμβου της αληθινής και εκτεταμένης επικοινωνίας μεταξύ των ανθρώπων!
Το ότι σήμερα γίνονται σε διάφορους χώρους, ιδίως επιχειρηματικούς, παρόμοιες προσπάθειες επικοινωνίας, είναι εξαιρετικά ενθαρρυντικό. Το παράδοξο είναι η καθυστέρηση των καταξιωμένων συγγραφέων να προσχωρήσουν δυναμικά (λίγα παραδείγματα, αποτυχημένα ως επί το πλείστον, δεν αρκούν) σε αυτή την κίνηση. Ισως η καταξίωση νοείται και ως αρτηριοσκλήρυνση ή οπισθοδρόμηση, από την ισχυρή καθήλωση στο μύθο της μοναχικότητας ή από την αυστηρή παρακολούθηση της πεπατημένης...
________________________
*Παρόμοιες προσπάθειες έγιναν μεταξύ μελών της λέσχης «έλογος», επιτυχείς, όπως πιστεύω.
ΣΗΜ.1 -->> αυτό το κείμενο γράφτηκε στις 25-1-2005
ΣΗΜ.2. -- Μερικές διαδικτυακές προσπάθειες:
αυτο πετυχε αρκετα:
http://february2006.blogspot.com/
αυτο δεν ειχε μεγαλη συμμετοχη:
http://28daysinfebruary07.blogspot.com/
αυτο πατωσε:
http://blogopera-rodia.blogspot.com/
αυτό πηγε καλουτσικα, αλλα σταματησαν να γραφουν:
http://istories-1001.blogspot.com/
Και τις δυο ονομασίες τις απορρίπτω, πρώτα γιατί είναι κακόηχες, και ύστερα επειδή περιορίζουν το κείμενο που προκύπτει. Ο περιορισμός γίνεται και κατά είδος, δηλαδή το κείμενο που προκύπτει ονομάζεται «πείραμα», αλλά και κατά χώρο, δηλαδή το κείμενο που προκύπτει αφορά ένα στενό διανοουμενίστικο περιβάλλον.
Κατά τη γνώμη μου, η προσπάθεια αυτή επικοινωνίας -η απο κοινού συγγραφή ενός οποιουδήποτε κειμένου- μεταξύ ανθρώπων, είτε είναι επαγγελματίες γραφιάδες (συγγραφείς), είτε απλοί καθημερινοί άνθρωποι, θα μπορούσε να ονομάζεται «ελεύθερη συγγραφή». Εδώ ο όρος «συγγραφή» έχει το απόλυτο νόημά της άλλωστε. Τι σημαίνει «συγγράφω» τελικά, αν όχι «γράφω μαζί με κάποιον/ους άλλο/ους;
..και.. γιατί, ποιος ο λόγος δηλαδή, να συγγράφω, αν δεν θέλω να επικοινωνήσω και να μοιραστώ; Η επικοινωνία λοιπόν (και το μοίρασμα μέσω αυτής) ανάγεται στην αιτία του να γράφει κάτι κάποιος μαζί με άλλους.
..και.. για ποιο λόγο να το κάνουν οι άνθρωποι αυτό; Τι νόημα έχει μια γραπτή επικοινωνία σε μορφή διαφορετική απο αυτή π.χ. της γνωστής αλληλογραφίας; Επειδή, με την ελεύθερη συγγραφή, υπάρχει η δυνατότητα πολλαπλής επικοινωνίας, δεν περιορίζεται δηλαδή ανάμεσα σε δυο πρόσωπα μονάχα. Λαβαίνουν μέρος περισσότεροι, ανταλλάσσουν ιδέες, διαξιφισμούς, συναγωνίζονται και ανταγωνίζονται συνάμα, χώρια ότι μαθαίνουν τον εαυτό τους τον ίδιο (και τις δυνατότητές τους) μέσα από τις αλληλοδιαχεόμενες εικόνες που εισπράττονται απο κάθε συμμετέχοντα. Ενδιαφέρουσα επίσης είναι και η φάση του παιχνιδιού. Το να συγγράφει κάποιος ελεύθερα, είναι, κυρίως, ένα διασκεδαστικό παιχνίδι!
Οπως ακριβώς τα παιδιά μαθαίνουν τον εαυτό τους και το περιβάλλον μέσα απο το παιχνίδι, με κανόνες απλούς ή σύνθετους, έτσι και οι ενήλικες μαθαίνουμε τον εαυτό μας και το περιβάλλον μέσα απο μια ελεύθερη ομαδική συγγραφή (το «ομαδική» περισσεύει, αλλά τίθεται για έμφαση).
Μετά την τοποθέτηση του ελεύθερου συγγραφικού προϊόντος σε χώρο χωρίς όρια, αλλά με κανόνες, γιατί παιχνίδι χωρίς κανόνες δε νοείται, είναι εύκολο να γίνει αντιληπτή η αιτία, για την οποία θεωρήθηκαν κάποια παλαιότερα ανάλογα «πειράματα» ως αποτυχίες.
Τα προηγούμενα πειράματα ίσως δεν είχαν προβλέψει κανόνες, οι οποίοι να αφήνουν αρκετή ελευθερία στους γράφοντες, ή οι περιορισμοί ήταν καθαρά τυπικοί ή πρακτικοί, ή ο ανταγωνισμός μεταξύ των συμμετεχόντων υπερίσχυε της βούλησης όλων για ένα σχετικά συμπαγές ή ομοιογενές αποτέλεσμα.
Οταν ξεκινά μια ελεύθερη συγγραφή, εκτός απο τους κανόνες (αν θα διαβάζει τα προηγούμενα κείμενα ο επόμενος στη σειρά π.χ. ή αν θα λαβαίνει γνώση μόνο της τελευταίας σειράς του προηγουμένου*) έχει μεγάλη σημασία η βούληση όσων συμμετέχουν συγγράφοντας. Ο τρόπος αντίδρασης με τη γραφή είναι σημαντικός για το αποτέλεσμα. Αν π.χ. κάποιος φαίνεται να «δυναμιτίζει» το κείμενο προσθέτοντας μια «ανατροπή», έχει σημασία ο τρόπος που θα επέμβει ο αμέσως επόμενος. Η γραφή της προσθήκης αυτού ο οποίος έπεται, σηματοδοτεί την εξέλιξη -αλλά και τη βούληση για την εξέλιξη- του κειμένου το οποίο θα προκύψει. Ο επόμενος μπορεί να συνεχίσει να «δυναμιτίζει» το κείμενο και να το καταστήσει τελικά ανενεργό, παράλογο, ή ο,τιδήποτε άλλο εκτός απο αναγνώσιμο ως λογοτεχνικό είδος, ή, με την προσθήκη της γραφής του, να το ισορροπήσει, αποδεικνύοντας έτσι τη βούλησή του για την επιτυχία της επικοινωνιακής προσπάθειας, καθώς και για την επιτυχία του ίδιου του έργου. Φυσικά, μπορεί ο (κάθε) επόμενος να συντάσσεται ευγενικά με το προηγηθέν κείμενο, οπότε το αποτέλεσμα θα είναι ένα έργο κοινωνικού εύ πράττειν και όχι ένα λογοτέχνημα, επειδή το λογοτέχνημα χρειάζεται ανατροπές για να συγκρατήσει το ενδιαφέρον του αναγνώστη. Υπάρχει ακόμα και η πιθανότητα να επαναλαμβάνει κάποιος τον εαυτό του, διατηρώντας το «ύφος» του και αρνούμενος να «υποταχθεί» στα γραπτά των προηγηθέντων, οπότε, το αποτέλεσμα θα είναι μάλλον... δεύτερης ποιότητας! Θέτω μια μικρή επιφύλαξη ως προς το «παράλογο», επειδή συχνά ένας παραλογισμός μπορεί να έχει περισότερο ενδιαφέρον από μια ανάλατη δράση -μαλθακότητα καλύτερα. Κάτι ανούσιο, δεν είναι επιθυμητό, οπωσδήποτε!
Η απουσία κανόνων οδηγεί συχνά σε μια παράλληλη αντιπαράθεση, σε ανταγωνισμό μεταξύ των μελών της ομάδας, κάτι φυσικό στο είδος των ανθρώπων. Οι κανόνες είναι εκείνοι οι οποίοι βοηθούν στην ύπαρξη ισορροπίας, στη διοχέτευση της διανοητικής δύναμης των ανθρώπων σε γόνιμα κανάλια. Τι σημαίνει «γόνιμο»; Τίποτε άλλο εκτός από την επιτυχία, όχι τόσο του παραγόμενου έργου, όσο την επιτυχία της επικοινωνίας. Το έργο θα κριθεί απο το αποτέλεσμα, ενώ η επικοινωνία κρίνεται κάθε στιγμή. Είναι πιθανό, η διαδικασία και μόνο της παραγωγής ενός έργου μιας ελεύθερης συγγραφής να είναι σημαντικώτερη από το ίδιο το έργο. Η πιθανότητα υπεροχής του έργου, το οποίο θα παραχθεί, να είναι πιο σημαντικό απο τη διαδικασία παραγωγής του, είναι μάλλον δύσκολο να επιτευχθεί, αλλά όχι κάτι ακατόρθωτο!
Το ιδανικό θα ήταν, φυσικά, να παραχθεί ένα ενδιαφέρον λογοτεχνικό έργο με απόλυτη ομοιογένεια, παρ' όλες τις διαφορετικές προελεύσεις των συγγραφέων του. Η παραγωγή αυτή, όταν και όποτε επιτευχθεί, θα οφείλεται κυρίως στη βούληση των συμμετεχόντων συγγραφέων για επικοινωνία περισσότερο, και όχι στην περιχαράκωσή του καθένα πίσω από τη δήθεν «μοναχικότητα» που «πρέπει» να καθορίζει ένα δημιουργό. Υπάρχουν ένα σωρό μύθοι περί του τι σημαίνει συγγραφέας, ένας γραφέας που γράφει παρέα με τη συνείδησή του ίσως...
Η απάντηση στο ερώτημα, το οποίο μπορεί να υπάρξει όταν τίθεται το συγκεκριμμένο έργο της ελεύθερης συγγραφής σε αντιδιαστολή με τη διαδικασία παραγωγής του, είναι ευθέως ανάλογη με το αιώνιο ερώτημα:
Η Ιθάκη είναι πιο σημαντική ή το ταξίδι;
Το ερώτημα θα απαντηθεί με βεβαιότητα, όταν ο αλληλοεμπλουτισμός των γραφόντων στο νοητικό και το συναισθηματικό πεδίο γίνει αποδεκτός από τον καθένα, όταν έρθει η ώρα του θριάμβου της αληθινής και εκτεταμένης επικοινωνίας μεταξύ των ανθρώπων!
Το ότι σήμερα γίνονται σε διάφορους χώρους, ιδίως επιχειρηματικούς, παρόμοιες προσπάθειες επικοινωνίας, είναι εξαιρετικά ενθαρρυντικό. Το παράδοξο είναι η καθυστέρηση των καταξιωμένων συγγραφέων να προσχωρήσουν δυναμικά (λίγα παραδείγματα, αποτυχημένα ως επί το πλείστον, δεν αρκούν) σε αυτή την κίνηση. Ισως η καταξίωση νοείται και ως αρτηριοσκλήρυνση ή οπισθοδρόμηση, από την ισχυρή καθήλωση στο μύθο της μοναχικότητας ή από την αυστηρή παρακολούθηση της πεπατημένης...
________________________
*Παρόμοιες προσπάθειες έγιναν μεταξύ μελών της λέσχης «έλογος», επιτυχείς, όπως πιστεύω.
ΣΗΜ.1 -->> αυτό το κείμενο γράφτηκε στις 25-1-2005
ΣΗΜ.2. -- Μερικές διαδικτυακές προσπάθειες:
αυτο πετυχε αρκετα:
http://february2006.blogspot.com/
αυτο δεν ειχε μεγαλη συμμετοχη:
http://28daysinfebruary07.blogspot.com/
αυτο πατωσε:
http://blogopera-rodia.blogspot.com/
αυτό πηγε καλουτσικα, αλλα σταματησαν να γραφουν:
http://istories-1001.blogspot.com/
Αναρτήσεις
