Η ΛΕΞΗ ΣΤΟΝ ΚΥΒΕΡΝΟΧΩΡΟ

Ενα λογοτέχνημα αποτελείται απο λέξεις. Η λέξη χαρακτηρίζει το λογοτέχνημα και όχι τα γράμματα. Η λέξη αποτελείται απο γράμματα. Ο τρόπος με τον οποίο αυτά τα γράμματα συνδυάζονται δημιουργούν τη λέξη. Ο λογοτέχνης διαλέγει λέξεις για να συνθέσει ένα λογοτεχνικό έργο. Απο τον τρόπο με τον οποίο θα συνδυάσει τις λέξεις τις οποίες θα διαλέξει, θα χαρακτηριστεί το λογοτεχνικό έργο ως ποίηση ή άλλο είδος. Κάποτε, ο λογοτέχνης κατασκευάζει κάποια λέξη, όταν δεν υπάρχει αντίστοιχη να καλύψει την ανάγκη της σύνθεσής του. Αυτή όμως η κατασκευή δε σημαίνει ότι ο δημιουργός έχει άμεση σχέση με το γράμμα, δεν αναιρεί τη βασική του σχέση με τη λέξη. Η λέξη και όχι το γράμμα αποτελεί λόγο, διαφορετικά... το λόγο θα τον είχαν τα επιφωνήματα! Το ευφυιολόγημα αυτό, φυσικά, δεν αποκλείει την περίπτωση όπου ένα επιφώνημα αποτελεί κυρίαρχο λόγο σε κάποιο κείμενο.

Μέχρι την εμφάνιση του διαδικτύου ως τόπου έκφρασης της τέχνης του λόγου, η λογοτεχνία αναπτυσσόταν -και συνεχίζει να αναπτύσσεται- σε δυο διαστάσεις, στο επίπεδο του γραπτού, στη σελίδα του βιβλίου, στο σύγγραμμα, στο αντίγραφο. Εξαίρεση αποτελεί η αρχαία γραφή, η οποία, ως ανάγλυφη, κάλυπτε τρείς διαστάσεις. Η διάσταση του βάθους της αρχαίας γραφής, δεν είναι δυνατό να παραλληλιστεί, βεβαίως, με τις σημερινές δυνατότητες ανάπτυξης ενός λογοτεχνήματος. Σήμερα, η λογοτεχνία είναι δυνατό να εξελιχτεί σε τέχνη του χώρου. Με τη βοήθεια της διευρυμένης φαντασίας και την καλλιέργεια της ικανότητας για σύλληψη εικόνων πέρα απο στενά συναισθηματικά όρια, ένα σύγχρονο λογοτέχνημα είναι δυνατό να απευθύνεται σε ανάγκες εικαστικής απόλαυσης, και να τις καλύπτει επιτυχώς.

Παραθέτω ένα εικονοποίημα:

Σπείρες ανελισσόμενες
σε τροχιές εκτροχιασμένες
συναντώνται,
συσπειρώνονται και ωθούνται,
εκτινάσσονται
ανελισσόμενες συνέχεια,
βιδώνοντας
το λεγόμενο "χάος"
προς διαφορετικές κατευθύνσεις,
ώσπου,
αεικίνητες να επανακάμψουν,
αενάως ανελισσόμενες,
ανελλιπώς
συσπειρούμενες μετά μανίας,
εκτροχιασμένες οπωσδήποτε!

Το διάλεξα επειδή η εικόνα με τις σπείρες είναι προφανής. Η έκφραση όμως παραμένει στατική όταν βρίσκεται αποτυπωμένη σε μια επιφάνεια. Καλείται το συναίσθημα και η φαντασία να συνδράμουν τη δημιουργικότητα του αναγνώστη, ώστε να αντιληφθεί σε βάθος την πρόθεση του δημιουργού λογοτέχνη. Αν μπορέσουμε να το φανταστούμε εκφρασμένο στο χώρο, απαστράπτον, χρωματισμένο και κινούμενο, ελισσόμενο ως σπείρα, η απόλαυση θα είναι σίγουρα πληρέστερη. Το λογοτέχνημα θα αποκτήσει ύψος, πλάτος, βάθος, μέσα του θα υπάρχουν κενά και πλήρεις όγκοι, θα λειτουργήσει ως γλυπτό στο χώρο.

Η αρχιτεκτονική του λόγου είναι δυνατό να λάβει και άλλες -πραγματικές, απτές- διαστάσεις, πέρα απο την απλή συγκινησιακή διάσταση, αυτήν την οποία επιτρέπει η μέχρι σήμερα γνωστή έκφραση. Η δυνατότητα πρόσθεσης χρωμάτων και λάμψεων στο κείμενο/ολογράφημα, θα επιτείνει την εκφραστικότητα της εικόνας. Η πιθανή κινητικότητα θα κάνουν την εικόνα αυτή ανταγωνιστική προς άλλες τέχνες, αυτή του κινηματογράφου και του βίντεο. Αν καταφέρουμε στο μέλλον να ορίσουμε κάθε στοιχείο των λέξεων, κάθε γράμμα δηλαδή, ως φορέα ενός ήχου διαφορετικού για το καθένα, τότε η τέχνη του λόγου θα πετάξει προς εντελώς νέους ορίζοντες.

Αυτά καταθέτω ως μια πρώτη προσέγγιση για τη δημιουργία μιας λογοτεχνίας του μέλλοντος. Αν τα έχουν εκφράσει και άλλοι προηγουμένως, αυτό σημαίνει τότε ότι βρισκόμαστε σε καλό δρόμο! Αρκεί ο λογοτέχνης του μέλλοντος να αποφασίσει να γίνει και λίγο χειρωνάκτης, ώστε να κατασκευάζει -και όχι μόνο να συλλαμβάνει- τις ιδέες του...